Arı Ürünleri

ARININ BİTKİLERDEN TOPLADIĞI VE KISMEN VÜCUT SALGILARINI EKLEDİĞİ ÜRÜNLER:

  • BAL
  • POLEN
  • PROPOLİS
  • ARI EKMEĞİ (PERGA)

 

ARININ DOĞRUDAN VÜCUDUNDAN SALGILADIĞI VEYA VÜCUDUNDAN YAPILAN ÜRÜNLER:  

  • ARI SÜTÜ
  • BALMUMU
  • APİLARNİL (ERKEK ARI LARVASI)
  • ARI ZEHİRİ

BAL:

Çiçek Balı Nedir?

Bal arısı bitkinin çiçekli kısımlarından aldığı nektar ya da bal özü olarak adlandırılan tatlı suların vücudundaki salgı bezlerinden salgılanan maddelerle birleştirerek zenginleştirip petek gözlerinde olgunluğa erişmesi sağlandıktan sonra çiçek balı oluşur. Kestane, akasya, kekik, narenciye gibi ballar çiçek balıdır.

Salgı Balı Nedir?

Bitkilerin canlı kısımlarının salgılarından veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin (Hemiptera) salgılarından elde edilen ballardır. Çam, meşe gibi ballar ise salgı ballarıdır.

Balın Sağlık Üzerine Etkileri

  • Bal içerdiği vitaminler, mineraller, organik asitler, flavonoidler, fenolik asitler, aminoasitler ve enzimler nedeniyle sindirimi kolay, besleyici ve pek çok hastalığa karşı koruyucu ve tedavi edici özellik gösteren fonksiyonel bir gıdadır.
  • Bal antibakteriyel özelliği ile ağız, boğaz ve bronş enfeksiyonlarına karşı etkilidir.
  • Balın ülser ve diğer mide hastalıkları, kalp yetmezlikleri, çarpıntı, kemik hastalıkları, öksürük, alerji, bronşit, kansızlık, boğaz ağrısı, sinir hastalıkları, bazı cilt ve sinir sistemi hastalıkları gibi 500’e yakın hastalığın tedavisinde olumlu etkileri saptanmıştır.

Balda Kristalizasyon- Kristalize Olan Bal Değerinin Kaybeder Mi?

Halk arasında balın şekerlenmesi olarak da bilinen kristalizasyon; balda bulunan glikozun zamanla doyma noktasına ulaşarak dibe çökmesidir. Balın kristalleşmesi; balın cinsi, yapısı, içerdiği polen gibi pek çok faktöre bağlıdır. Balın glikoz miktarı ne kadar yüksek ve su oranı ne kadar düşükse kristalleşme o kadar hızlı olur. Kristalleşme sonucunda balda herhangi bir kimyasal değişim ya da besin değerinde değişim olmaz. Halk arasında genelde kristalize olmuş balın tüketime uygun olmadığına, “arının ürettiği bal olmadığı”na dair inanışlar vardır ancak bu tamamen gerçek dışıdır. Balda tağşiş yapılıp yapılmadığı ancak laboratuvarlarda yapılan analizlerce belirlenebilir.

KRİSTALİZE BAL NASIL ÇÖZDÜRÜLÜR?

Kristalize bal, 40-45 ℃ sıcaklıktaki su dolu bir kabın içerisinde bekletilerek (benmari yöntemi) ile çözdürülmelidir. BAL DİREKT OLARAK ISIYA MARUZ BIRAKILMAMALIDIR.

BALI NEDEN 1 YAŞIN ALTINDAKİ BEBEKLER TÜKETEMEZ?

Toprak kaynaklı bir mikroorganizma olan Clostridium botulinum endosporlarının balda bulunma ihtimaline karşın 1 yaşından küçük bebeklere bal yedirilmesi önerilmemektedir. 1 yaşından küçük bebeklerin mide asitliğinin düşük olması sebebiyle bu mikroorganizmayı midesinde etkisiz hale getirememektedir ve botulizme (zehirlenmelere) sebep olabilmektedir.

TAB, TAGEM VE MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ ORTAKLIĞINDA HAZIRLANAN MONOFLORAL BALLAR PROJESİ İLE GEVEN, KESTANE, AYÇİÇEĞİ, PAMUK, NARENCİYE BALLARI ARAŞTIRILMIŞ, KENDİNE HAS ÖZELLİKLERİ ORTAYA ÇIKARILMIŞTIR.

TAB VE TAGEM ORTAKLIĞINDA DEVAM EDEN MEŞE VE LAVANTA BALLARI PROJESİ KAPSAMINDA; ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN MEŞE VE LAVANTA BALLARININ ÖZELLİKLERİ ARAŞTIRILMAKTADIR.

ARI POLENİ NEDİR? Çiçekli bitkilerin anterlerinde oluşan ve döllenmede rol alan erkek üreme birimidir. Bal arılarının poleni ayakları ile çiçeklerden toplayıp arka ayaklarında biriktirmesi ve kovanda kendi sindirim enzimleri ve bir miktar nektar ile karıştırıp petek gözlerinde saklaması ile arı poleni elde edilir. Kovana yerleştirilen polen tuzakları ile polen toplanır.

ARI POLENİNİN ARILAR İÇİN ÖNEMİ NEDİR? Bal arısının yaşaması için gerekli tüm aminoasitler, yağlar, mineraller ve vitaminler polende bulunmaktadır. Arının ana protein kaynağı POLENdir.

ARI POLENİ NASIL MUHAFAZA EDİLİR? Yaş arı poleni üretim aşamasından itibaren soğuk zincirde depolanmalıdır.

Arı Poleninin Sağlık Üzerine Etkileri

  • Günde 15 gram arı poleni (yaklaşık bir yemek kaşığı) günlük minimum aminoasit ihtiyacını karşılamaktadır.
  • Arı poleninin antibakteriyel, antifungal ve antioksidan, antikanser özelliklere sahip olduğu bildirilmektedir.
  • Arı poleni kanser tedavisinin olumsuz etkilerini azaltmada etkili bulunmuştur.
  • Arı poleninin sindirim sistemi rahatsızlıklarında fayda sağladığı yapılan çalışmalarda görülmüştür.
  • Arı poleninin, karaciğer hastalıklarına karşı iyileştirici bir etkiye sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır.
  • Alerjik reaksiyonların hafifletilmesinde etkilidir.
  • Kolesterol ve kalp hastalıkları riskini azaltır.
  • Arı poleninin; büyümeyi hızlandırma, yorgunluğu azaltma, kansızlığı ve metabolizmayı düzenleyici etkisi bulunmaktadır.
  • Yapılan araştırmalarda; arı poleninin; domates,kabak,fasulye,elma,ekmek ve ete göre daha fazla protein ve demir içerdiği bildirilmiştir.

PROPOLİS

Bal arılarının, bitkilerin gövde, yaprak ve tomurcuk gibi kısımlarından topladığı reçinemsi maddeleri balmumu ve kendi enzimleri ile karıştırarak oluşturdukları bir arı ürünüdür.

Arılar propolisi; kış mevsiminde kovanı soğuk havadan korumak, petek gözlerini dezenfekte etmek gibi bir çok amaç için kullanır.

Ham propolis doğrudan tüketime uygun değildir. Bir çözücü ile özütlenerek tüketildiğinde sağlığa yararlı olur.

Propolisin Sağlık Üzerine Etkileri

  • Tüberküloz hastalığında destekleyici gıda olarak kullanılabilme potansiyeli vardır.
  • Beyin cerrahisinde kanamayı önleyici özelliği vardır.
  • Yapılan araştırmalar; propolisin antibakteriyal, antifungal, antiviral, antitümoral, antioksidan ve antidiyabetik özelliği olduğunu göstermektedir.
  • Propolis; tıpta, kalp damar ve dolaşım sistemi rahatsızlıklarında, dermatolojide ülser, egzama, yara ve yanıklara karşı, bağışıklık sistemi ve sindirim sistemi rahatsızlıklarında tedavi edici olarak ve karaciğer rahatsızlığına karşı koruyucu olarak kullanılmaktadır.

ARI EKMEĞİ (PERGA)

Petek gözlerine depolanan polenler, işçi arı tarafından sıkıştırılır, üzerine bir miktar sindirim içeriği ve bal eklendikten sonra petekler balmumu ile kapatılır. Polenler yaklaşık iki hafta içerisinde fermente olarak arı tüketimine uygun hale gelmektedir. Arı ekmeği; bal hasadı sonrası boşalan peteklerden tek tek toplanmaktadır.

ARI POLENİ VE ARI EKMEĞİ ARASINDAKİ FARK NEDİR? Arı ekmeği fermente bir ürün olup, bal içeriği sebebiyle polenden farklı olarak; daha fazla karbonhidrat ve bal arısından gelen hormonları içermektedir. Arı ekmeği oluşurken, polen laktik asit fermentasyonuna uğrar ve polen kabuğu kırılarak içeriğindeki bileşenler serbest kalır. Bu sebeple besin değeri açısından arı ekmeği polenden 3 kat fazla etkilidir.

Arı Ekmeğinin Sağlık Üzerine Etkileri

  • K vitamini ve lif açısından zengindir.
  • B vitaminleri bakımından zengindir.
  • Karaciğer ve sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır.
  • Zihinsel yorgunluk ve dikkat dağınıklığını azaltır.
  • Tansiyon tedavisinde etkili olduğu,
  • Hemoglobin ve eritrosit seviyesini arttırarak anemi oluşumunu engellediği,
  • Bağırsak rahatsızlıkları ve mide problemlerinin giderilmesinde etkili olduğu yapılan araştırmalarca kanıtlanmıştır.

ARI SÜTÜ NEDİR? Arı sütü 5-15 günlük işçi arıların mandibular (alt çene) ve hipofarenjiyal (boğaz) bezlerinden salgılanan kıymetli bir arı ürünüdür.  Genç işçi arılar; arı sütünü, kovan içerisinde ana arı oluşturacak larvaları tamamen arı sütü ile beslemek amacı ile üretir.

ARI SÜTÜ NASIL MUHAFAZA EDİLİR? Üretiminden tüketimine kadar soğuk zincirde depolanmalıdır.

Arı Sütünün Sağlık Üzerine Etkileri

Arı sütünün;

  • Antibakteriyel etkisi
  • Antifungal etkisi
  • Antiviral etkisi
  • Antialerjik etkisi
  • Antioksidan etkisi
  • Yaşlanma karşıtı aktivitesi
  • Kan şekerini düzenleyici etkisi
  • Diyabet üzerine olumlu etkisi
  • Obezite üzerine etkisi
  • Tümör gelişimini önleyici etkisi ve
  • Hafıza güçlendirici etkisi bulunmaktadır.

BALMUMU

Balmumu iki üç haftalık işçi arıların son dört çift karın halkalarındaki balmumu salgı bezleri tarafından salgılanır. Bal mumu arı kolonisinin yaşamsal faaliyetlerini üzerinde yürüttüğü peteğin ham maddesidir.

ARILAR 1 KG BALMUMU ÜRETMEK İÇİN 6-10 KG ARASI BAL TÜKETMEKTEDİR.

Balmumu;

  • Arıcılık sektöründe petek yapımında,
  • Marangozlukta eşyaların parlatılmasında,
  • Mum üretiminde,
  • Eczacılıkta merhem türü ilaçların yapımında ve bunun dışında kozmetik, dişçilik gibi alanlarda farklı amaçlarla kullanılmaktadır.

APİLARNİL

3-7 günlük erkek arı larvası olan apilarnil biyolojik olarak aktif bir arı ürünüdür.  Erkek arı yavrusu bulunan petek gözleri kapanmadan önce 7 günlük larva aşamasında, besininin hasat edilmesiyle elde edilir. Hasat edilen apilarnil öğütülüp filtre edilir.

APİLARNİL NASIL MUHAFAZA EDİLİR? -18℃’de depolanmalıdır.

Apilarnilin Sağlık Üzerine Etkileri

  • Proteinin yapısında bulunan tüm aminoasitleri içererek TAM GIDA olarak adlandırılır.
  • Yüksek oranda protein ve yağ kaynağıdır.
  • Yüksek antioksidan etki gösterir.

ARI ZEHRİ

Apitoksin olarak da bilinen arı zehri; arının karın boşluğunda yer alan zehir bezlerinde üretilen ve biyolojik olarak birçok etkisi bulunan bir maddedir. Arı zehri gıda olarak kullanılan bir arı ürünü değildir, apiterapik yönüyle (tedavi edici) öne çıkmaktadır.

  • Arı zehrinin gribal enfeksiyonlara karşı, iltihap kurutucu olarak ve ağrı kesici etkileri bulunmaktadır.
  • Alerjik hastalıkların tedavisinde, gut hastalığında, romatizmal hastalıkların tedavisinde doku sertleşmesinde ve astımı da kapsayan bağışıklık sistemi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.

APİTERAPİ NEDİR?

Apiterapi bal, arı zehri, polen, propolis, bal mumu, arı sütü, perga ve apilarnil gibi arı ürünlerinin kullanıldığı, hastalığı önleyici ve tedavi edebilme potansiyeli taşıyan bir geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamasıdır.

 

ARI ÜRÜNLERİNİ KİMLER TÜKETEMEZ?

Arı ürünlerine alerjisi olan bireyler haricinde herkes tüketebilir.